Chave de contidos

 

 

A. FÍSICA E QUÍMICA 3º DE ESO

1. A Ciencia, a medida, o método científico.    

• A ciencia
• A materia e as súas propiedades
• A medida.
• O traballo coas ciencias experimentais: o método científico.
• Ordenación e clasificación de datos.

2. Estados da materia.     

• Estudo experimental cualitativo das relacións entre a presión, o volume e a temperatura dos gases.
• Interpretación, coa axuda do modelo cinético de partículas, do volume, da temperatura, da presión e das relacións entre esas magnitudes para os gases. Extrapolación do modelo cinético de partículas na interpretación das propiedades dos líquidos e dos sólidos.
• Caracterización do cambio físico e químico. Diferenciación experimental entre substancias simples e compostas. Comprobación experimental da conservación da masa e da non-conservación do volume nun sistema, antes e despois dun cambio físico e químico.
• Valoración da importancia histórica do modelo atómico molecular de Dalton para interpretar a diferenza entre substancias simples e compostas.
• Utilización de diversos formatos como o verbal, o icónico, o gráfico e o  simbólico para expresar, de xeito comprensivo, información sobre a estrutura e composición das substancias de uso cotián.

3. Sustancias puras e mesturas. Disolucións.     

• Caracterización de mestura e substancia pura. Identificación de substancias puras a través das súas propiedades características. Planificación e elección experimental das técnicas de separación de substancias máis axeitadas. Valoración do uso das técnicas de separación de substancias en mesturas para o desenvolvemento da vida e para a obtención de recursos.
• Identificación de disolucións, dos seus compoñentes, caracterización da súa composición mediante as diferentes formas de expresar a concentración das substancias. Preparación de disolucións de concentración coñecida. Importancia das disolucións en produtos de consumo habitual e repercusións sobre a saúde das persoas e o ambiente.

4. Propiedades eléctricas da materia.     

• Identificación experimental das interaccións eléctricas e magnéticas. Utilización da carga eléctrica na interpretación das interaccións.
• Análise de movemento de cargas: circuíto eléctrico.
• Importancia da electricidade nas condicións da nosa vida cotiá e no desenvolvemento científico e tecnolóxico. Valoración das medidas preventivas.

5. Átomos, elementos e compostos.     

• Selección de información e análise crítica da contribución do estudo da electricidade ao coñecemento da estrutura da materia.
• Incorporación da carga eléctrica á estrutura atómica. Caracterización dos elementos químicos.
• Identificación dos compoñentes estruturais da materia: átomos, moléculas e ións. Comparación de substancias con estruturas de átomos libres, molecularese xigantes. Relación entre a estrutura e as súas propiedades.
• Aproximación cualitativa á radioactividade e aos efectos das radiacións ionizantes sobre a saúde e o ambiente. Importancia dos isótopos na investigación científica e médica. Valoración de medidas preventivas e protectoras.

6. Reaccións químicas.     

• Realización experimental dalgunhas transformacións químicas sinxelas. Reaccións de combustión. Identificación do que se conserva e do que cambia nas reaccións químicas.
• Recoñecemento da transferencia de enerxía nas reaccións químicas. Aplicación ás combustións e á fotosíntese..
• Interpretación, coa axuda do modelo atómico-molecular, das reaccións químicas como transformación dunhas substancias noutras; representación gráfica e simbólica; identificación do elemento químico; xustificación da conservación da masa e do elemento químico nas reaccións a partir do modelo atómico-molecular.
• Estimacións e investigacións sobre a variación da rapidez dunha reacción en función da temperatura, concentración, grao de división dos reactivos. A emisión dos gases nos vehículos e a influencia na calidade do aire: función dos catalizadores.
• Procura, selección de información e análise crítica sobre os beneficios e riscos da fabricación e uso dalgún material de uso cotián. Estimación do impacto ambiental das reaccións de combustión.

7. Formulación inorgánica.   

 

 

B. FÍSICA E QUÍMICA 4º DE ESO

1. Movemento.    

• Recoñecemento do carácter relativo do movemento. Sistemas de referencia. Valoración do uso do GPS para determinar a posición dos obxectos na Terra.
• Análise cualitativa dos movementos rectilíneos e curvilíneos. Análise cuantitativa do movemento rectilíneo e uniforme. Relación entre o tipo de movemento e a representación gráfica correspondente..
• Valoración das achegas de Galileo ao estudo experimental da caída libre. Identificación da aceleración como o cambio no estado de movemento dos corpos.

2. Forzas. leis de Newton.    

• Identificación de forzas que interveñen na vida cotiá. A mecánica de Newton
• Caracterización do concepto de forza como interacción: acción-reacción. Carácter vectorial das forzas e a súa representación.
• Interpretación de situacións de equilibrio de forzas: inercia. Composición gráfica de forzas.
• Comprobación, experimental ou simulada, da relación entre a forza resultante sobre un sistema, a súa masa e a aceleración. Análise dalgúns cambios no movemento dos corpos e a súa relación coa forza. Aplicación a situacións relacionadas con accidentes de tráfico de vehículos e discusión de medidas preventivas.
• Identificación cualitativa da relación entre forza e deformación en corpos elásticos. Obxectos e aparellos  relacionados.
• Realización de observacións celestes directas ou simuladas e identificación das primeiras ideas sobre o Universo.
• Comparación entre a concepción xeocéntrica e a heliocéntrica e a súa capacidade para interpretar as observacións.
• Relación entre as melloras das observacións co telescopio e o reforzo do modelo heliocéntrico. Recoñecemento das achegas de Kepler e Galileo. Valoración e implicacións do enfrontamento entre dogmatismo e liberdade de investigación: o xuízo de Galileo.
• Unificación da dinámica terrestre e celeste: a gravitación universal de Newton. Aplicacións en resolución de situacións problemáticas sinxelas onde interveña a atracción gravitatoria.
• Aproximación cualitativa ás ideas actuais sobre o Universo.
• Valoración crítica dos avances científicos e tecnolóxicos para a exploración do universo. Procura e selección de información sobre as axencias espaciais (ESA, NASA) e os proxectos conxuntos (ISS). Valoración do uso dos satélites artificiais en ámbitos científicos, tecnolóxicos e sociais.

3. Presión e fluídos.    

• Recoñecemento da relación entre forza e presión nos sólidos. Obxectos de uso cotián que utilizan esta relación.
• Relación entre a presión e a forza aplicada sobre líquidos: aplicacións prácticas.
• Realización dalgunha experiencia sinxela con sólidos mergullados en líquidos. Identificación das variables que determinan a presión nun sólido no seo dun fluído. Achega de Arquímedes á interpretación científica da flotación. Utilización da ecuación fundamental da estática de fluídos para a comprensión de situacións cotiás.
• Deseño, realización de experiencias para poñer de manifesto a presión atmosférica e comunicación dos resultados. Utilización de aparellos para medir a presión como manómetros ou barómetros. Descrición do funcionamento dos altímetros.

4. Enerxía mecánica e enerxía térmica.    

• Identificación das formas de enerxía mecánica: cinética e potencial gravitatoria cos cambios na velocidade e posición dos obxectos.
• Realización de experiencias onde se poñan de manifesto cambios na enerxía interna dos sistemas.
• Recoñecemento das transformacións e transferencias de enerxía por traballo e calor en fenómenos próximos ao alumnado.
• Interpretación cualitativa do traballo como mecanismo de transferencia de enerxía. Estudo da medida da eficacia na realización de traballo: concepto de potencia. Valoración do emprego de máquinas simples para o desenvolvemento económico e social.
• Interpretación cualitativa da calor como mecanismo de transferencia de enerxía. Máquinas térmicas e as súas repercusións.
• Utilización do principio de conservación da enerxía para resolver situacións físicas sinxelas e próximas aos estudantes, onde se poñan de manifesto transformacións e transferencias.
• Identificación do problema da degradación da enerxía. Valoración do papel da enerxía na sociedade actual e do uso das diferentes fontes para a súa obtención. Recoñecemento dalgún desenvolvemento tecnolóxico que contribúa á eficiencia e ao aforro enerxético.

5. Ondas. Son e luz.    

• Clases e características das ondas.
• Naturaleza, e propagación do son. Calidades do son.
• Naturaleza e propagación da luz. Fenómenos luminosos.

6. Elementos e compostos.    

• Comparación dalgunhas propiedades características de substancias. Elaboración e aplicación de criterios para clasificar as substancias baseándose nas súas propiedades. Identificación da relación entre as propiedades e a estrutura das substancias.
• Interpretación da estrutura atómica a partir de evidencias da distribución dos electróns en niveis de enerxía.
• Selección e análise crítica de información sobre diferentes criterios para a clasificación dos elementos. Valoración da información que proporciona a táboa periódica en canto á capacidade de combinación dos elementos.
• Interpretación da estrutura das substancias a través do enlace covalente, iónico ou metálico.

7. Disolucións e reaccións químicas.    

• Determinación da concentración dunha disolución.
• Velocidade dunha reacción. Enerxiá de reacción.
• Identificación de reaccións ácido base e de combustión.
• Realización de cálculos estequimétricos de masa e de volume.
• Valoración de procesos industriais en Galicia relacionados co transporte iónico como galvanizado e obtención de metais.

8. O carbono e os seus compostos.    

• Recoñecemento dos combustibles fósiles: carbón e petróleo, e a súa importancia como recursos enerxéticos. Identificación experimental dos produtos das reaccións de combustión dos hidrocarburos. Selección e análise crítica de información sobre o incremento do efecto invernadoiro e a súa relación co cambio climático. Procura de medidas para a súa prevención.
• Interpretación das posibilidades de combinación do átomo de carbono consigo mesmo, co hidróxeno e con outros átomos. As cadeas carbonadas.
• Papel dalgunhas biomoléculas que constitúen os seres vivos. Valoración do papel da química na comprensión da orixe e desenvolvemento da vida.
• Selección e análise crítica de información sobre materiais de envase e embalaxe formados por cadeas carbonadas e a súa influencia sobre o ambiente. Valoración de actitudes favorables á súa redución,  reciclaxe e reutilización.

 9. Formulación e nomenclatura.    

• Introdución cualitativa á sistemática da formulación e nomenclatura química da IUPAC: exemplo dos compostos binarios de uso habitual.

  

   

C. FÍSICA E QUÍMICA 1º de Bacharelato

 1. Teoría atómico molecular da materia.    

• Desenvolvemento histórico das leis ponderais e relacións volumétricas dos gases. Hipótese de Avogadro.
• Interpretación das leis ponderais de acordo co modelo atómico de materia de Dalton. Limitacións desta teoría.
• Masas atómicas e moleculares. Unha magnitude fundamental: a cantidade de substancia e a súa unidade: o mol. Masas molares.
• Aplicación do concepto de cantidade de substancia en mol aos gases (ecuación de estado dos gases ideais), a disolucións (concentración en cantidade de substancia, incluído o procedemento experimental de preparación de disolucións de concentración coñecida) e á determinación de fórmulas empíricas e moleculares.

2. Estrutura atómica e enlace químico.    

• Establecemento histórico dos modelos atómicos de Thomson e Rutherford. Espectros atómicos e o modelo atómico de Bohr. Distribución electrónica en niveis enerxéticos. Os seus logros e limitacións. Introdución cualitativa ao modelo cuántico: configuracións electrónicas baseadas en niveis enerxéticos con capas e subcapas.
• Revisión do concepto de elemento químico e a súa abundancia e importancia na natureza. Sistema periódico, xustificación e achegas ao desenvolvemento da química. Propiedades periódicas.
• Enlaces iónico, covalente, metálico e interaccións intermoleculares. Interpretación das propiedades das substancias en función do tipo de enlace que presentan. O caso da auga.
• Formulación e nomenclatura das substancias inorgánicas seguindo as normas da IUPAC.

3. Reacción química.    

• Importancia do estudo das reaccións químicas. Reaccións químicas de interese na nosa sociedade pola súa importancia industrial, histórica, biolóxica ou polo seu impacto ambiental.
• Interpretación a nivel microscópico das reaccións químicas. Teoría de colisións e enerxía de activación. Introdución ao concepto de velocidade dunha reacción química. Estudo experimental dos factores dos que depende a velocidade das reaccións químicas. Catalizadores.
• Estequiometría das reaccións. Reactivo limitante e rendemento dunha reacción química. -Enerxía das reaccións químicas. Obtención de enerxía a partir das reaccións químicas (combustións) e a súas repercusións ambientais. Novos combustibles

4. Química Orgánica.    

• Orixes da química orgánica: superación da barreira do vitalismo (síntese da urea).
• Posibilidades de combinación do carbono. Formulación e nomenclatura de hidrocarburos seguindo as normas da IUPAC.
• Os hidrocarburos e as súas aplicacións: produtos derivados do petróleo. Repercusións (económicas, sociais, bélicas, ambientais) derivadas da utilización de combustibles fósiles.
• Sínteses orgánicas de especial interese na nosa sociedade. Vantaxes e inconvenientes dos novos compostos orgánicos de síntese: da revolución dos novos materiais aos contaminantes orgánicos.

5. Estudo do movemento.    

• Importancia do estudo da cinemática no xurdimento da ciencia moderna e na vida cotiá.
• Sistemas de referencia inerciais. Magnitudes necesarias para describir o movemento. Carácter vectorial das magnitudes implicadas. Concepto de velocidade instantánea: aplicación a movementos sinxelos..
• Achegas de Galileo ao desenvolvemento da cinemática e da ciencia en xeral. Problemas a que se tivo que enfrontar.
• Estudo dos movementos rectilíneos uniformes, uniformemente acelerados e circular uniforme. Superposición de movementos.
• Educación viaria. Estudo de situacións cinemáticas de interese como a distancia de freada

6. Dinámica.   

• Superación da idea da física aristotélica-escolástica para asumir o concepto de forza como interacción.
• Revisión das leis da dinámica de Newton.
• Cantidade de movemento e principio de conservación. Aplicación a diferentes situacións: colisións, foguetes, etc.
• Dinámica do movemento circular uniforme. Lei de gravitación universal: importancia e repercusión. Aplicación a diferentes situacións: movementos dos astros, mareas, etc.
• Importancia das achegas de Newton ao desenvolvemento científico: o universo mecánico. -Estudo dalgunhas situacións dinámicas de interese: tensión, fricción e forzas elásticas.

7. Enerxía e a súa transferencia: traballo e calor.    

• Revisión e afondamento do concepto de enerxía: enerxía cinética e potencial.
• Mecanismos de transferencia de enerxía: calor e traballo. Eficacia na realización dun traballo: potencia..
• Transformación e conservación da enerxía. Primeiro principio da termodinámica. Degradación da enerxía. Aplicación para valorar a importancia da velocidade en caso de colisión nun vehículo.
• Afondamento no estudo dos problemas asociados á obtención e ao consumo dos recursos enerxéticos. Enerxía para un futuro sustentable.
• Produción e consumo de enerxía en Galicia. Impacto ambiental e posibles alternativas

8. Electricidade.   

 

• Enerxía eléctrica na sociedade actual: xeración, consumo e repercusións da súa utilización. Produción e consumo de enerxía eléctrica na nosa comunidade autónoma. Repercusións sobre o medio natural. As emisións de CO₂ en Galicia.
• Realización de experiencias de electrización para estudar as interaccións entre cargas. Lei de Coulomb.
• Introdución ao concepto de campo eléctrico. Concepto de potencial eléctrico.
• O circuíto eléctrico: lei de Ohm. Asociación de resistencias e circuítos mixtos.

D. FÍSICA 2º de Bacharelato

 1. Interacción gravitatoria.    

• Revisións dos conceptos básicos relacionados coa dinámica do movemento circular e introdución do momento dunha forza respecto a un punto, do momento angular e a súa conservación. Forzas centrais.
• Unha revolución científica que modificou a visión do Universo: das leis de Kepler á lei de gravitación universal.
• O problema das interaccións a distancia e a súa superación mediante o concepto de campo gravitatorio. Magnitudes que o caracterizan: intensidade e potencial gravitatorio. Forzas conservativas e enerxía potencial gravitatoria.
• Gravidade terrestre: os seus valores en diferentes lugares da Terra e aplicación ao movemento dos satélites e foguetes espaciais.
• Determinación experimental do valor da gravidade no laboratorio.
• Visión actual do Universo: buracos negros, separación de galaxias, orixe e evolución do Universo, etc.

2. Vibracións e Ondas.  

• Análise cinemática, dinámica e enerxética do movemento harmónico simple. Aplicación experimental: estudo estático e dinámico do resorte. Comparación de resultados coa oscilación do péndulo simple.
• Superposición de movementos: movemento ondulatorio. Criterios de clasificación e magnitudes características das ondas. Interpretación da ecuación das ondas harmónicas planas, identificación de magnitudes e aspectos enerxéticos.
• Propagación das ondas: principio de Huygens, reflexión e refracción. Estudo cualitativo de difracción, interferencias e efecto Doppler. Ondas estacionarias.
• Estudo das ondas sonoras. Propagación, calidades e percepción do son. Resonancia e instrumentos musicais. Contaminación acústica, fontes e efectos. Medidas de actuación.
• Aplicacións das ondas ao desenvolvemento tecnolóxico e á mellora das condicións de vida (sonar, ecografía, etc.). Incidencias sobre o medio natural.

3. Interacción electromagnética.   

• Interacción entre cargas eléctricas en repouso: lei de Coulomb. O campo eléctrico e as magnitudes que o caracterizan: intensidade de campo e potencial eléctrico.
• Relación entre fenómenos eléctricos e magnéticos. Campos magnéticos creados por correntes eléctricas. Forzas magnéticas: lei de Lorentz e interaccións magnéticas entre correntes rectilíneas. Explicación do magnetismo natural. Realización de experiencias reais e simulacións interactivas con bobinas, imáns e motores.
• Conversión de enerxía mecánica en enerxía eléctrica. Das experiencias de Faraday e Henry á indución electromagnética. Lei de Lenz e conservación da enerxía. Obtención e transporte da enerxía eléctrica, impactos e sustentabilidade. Enerxía eléctrica de fontes renovables. Análise da situación actual en Galicia.
• Aproximación histórica á síntese electromagnética de Maxwell e á predición das ondas electromagnéticas. Aplicacións, valoración do seu papel nas tecnoloxías da comunicación e repercusións na saúde humana.
• Analoxías e diferenzas entre campos gravitatorio, eléctrico e magnético.

4. Óptica.   

• Controversia histórica sobre a natureza da luz: modelos corpuscular e ondulatorio. Dependencia da velocidade da luz co medio. Algúns fenómenos producidos co cambio de medio: reflexión, refracción, absorción e dispersión.
• Óptica xeométrica: comprensión da formación de imaxes en espellos e lentes delgadas e explicación do funcionamento do ollo como instrumento óptico. Realización de experiencias sinxelas con lentes e espellos, así como a construción dalgún instrumento óptico.
• Estudo cualitativo dos fenómenos de difracción, interferencias, dispersión, polarización e do espectro visible. Aplicacións médicas e tecnolóxicas.

5. Física Moderna.  

 

• Insuficiencia da física clásica para explicar o efecto fotoeléctrico e os espectros descontinuos. Hipótese de De Broglie. Relacións de indeterminación de Heisenberg. Valoración do desenvolvemento científico e tecnolóxico que supuxo a física cuántica.
• Postulados da relatividade especial. A equivalencia masa-enerxía. Repercusións da teoría da relatividade.
• Composición e estabilidade do núcleo atómico. Interacción nuclear forte. Enerxía de enlace. Radioactividade: tipos, repercusións e aplicacións médicas. Reaccións nucleares de fisión e de fusión: aplicacións tecnolóxicas e riscos ambientais.
• Interaccións fundamentais. Partículas, leptóns, hadróns e quarks. Os aceleradores de partículas: o CERN.

   

E. QUÍMICA 2º de Bacharelato

 1. Estructura atómica e clasificación periódica dos elementos.   

• Do átomo de Bohr ao modelo cuántico. Importancia da mecánica cuántica no desenvolvemento da química.
• Evolución histórica da ordenación periódica dos elementos. Importancia de Mendeleiev no desenvolvemento da química.
• Estrutura electrónica e periodicidade. Tendencias periódicas nas propiedades dos elementos.

2. Enlace químico e propiedades das sustancias.   

• Enlaces covalentes. Xeometría e polaridade de moléculas sinxelas e estruturas xigantes.
• Enlaces entre moléculas. Propiedades das substancias moleculares. Propiedades específicas da auga en relación co enlace de hidróxeno.
• O enlace iónico. Balance de enerxía na formación de compostos iónicos. Estrutura e propiedades das substancias iónicas.
• Estudo cualitativo do enlace metálico. Propiedades dos metais.
• Propiedades dalgunhas substancias de interese biolóxico ou industrial en función da estrutura ou enlaces característicos delas. Transformacións enerxéticas nas reaccións químicas. Espontaneidade das reaccións químicas.
• Enerxía e reacción química. Procesos endo e exotérmicos. Concepto de entalpía. Determinación da calor de reacción. Entalpía de enlace e interpretación da entalpía de reacción.
• Aplicacións enerxéticas das reaccións químicas: os combustibles químicos. Repercusións sociais, cotiás e ambientais.
• Valor enerxético dos alimentos: implicacións para a saúde.
• Condicións que determinan o sentido en que evoluciona un proceso químico. Conceptos de entropía e de enerxía libre.

3. O equilibrio químico.   

• Características macroscópicas do equilibrio químico. Interpretación do estado de equilibrio dun sistema químico: consideracións cinéticas e enerxéticas.
• A constante de equilibrio. Factores que afectan as condicións de equilibrio.
• As reaccións de precipitación como exemplos de equilibrios heteroxéneos. Estudo experimental. Aplicacións analíticas das reaccións de precipitación.
• Aplicacións do equilibrio químico á vida cotiá e aos procesos industriais.

4. Ácidos e bases.   

• Revisión da interpretación do carácter ácido ou básico dunha substancia. As reaccións de transferencia de protóns.
• Concepto de pH. Ácidos e bases fortes e débiles. Cálculo e medida do pH en disolucións acuosas. Importancia do pH na vida cotiá.
• Estudo experimental das volumetrías ácido-base e aplicacións.
• Tratamento cualitativo das disolucións acuosas de sales como casos particulares de equilibrios ácidobase.
• Algúns ácidos e bases de interese industrial na vida cotiá. O problema da chuvia ácida e as súas consecuencias en Galicia.

5. Introducción á electroquímica.   

• Importancia dos procesos de transferencia de electróns. Reaccións de oxidación-redución. Substancias oxidantes e redutoras. Número de oxidación. Concepto de potencial de redución estándar.
• Realización experimental dalgunha valoración redox.
• Aplicacións e repercusións das reaccións de oxidación- redución: pilas e  baterías eléctricas. Impacto ambiental producido polos seus residuos. Produción, reutilización e reciclaxe.
• A carga eléctrica e a materia: das leis da electrólise de Faraday ao concepto de ión de Arrhenius. Importancia industrial e económica dos procesos electrolíticos; a produción de aluminio en Galicia. A corrosión de metais e a súa prevención.
• Utilización da escala de oxidantes e redutores para o deseño experimental de pilas e nos procesos de electrólise.

6. Estudio das funcións orgánicas.   

• Revisión da nomenclatura e formulación das principias funcións orgánicas.
• Alcohois e ácidos orgánicos: obtención, propiedades e importancia.
• Os ésteres: obtención e estudo dalgúns ésteres de interese.
• Polímeros e reaccións de polimerización. Valoración da utilización das substancias orgánicas no desenvolvemento da sociedade actual. Problemas para o medio.
• A síntese de medicamentos. Importancia e repercusións da industria química orgánica.

Advertisement